Jak rozwiązywać trudne sytuacje w relacji instruktor praktycznej nauki zawodu – uczeń

Relacja pomiędzy instruktorem praktycznej nauki zawodu a uczniem może być źródłem trudności. Doświadczony instruktor musi więc wiedzieć, jak umiejętnie przeprowadzać rozmowy oraz jak radzić sobie w sytuacjach konfliktowych. Co warto wiedzieć na ten temat? Jak powinna wyglądać konstruktywna rozmowa z uczniem? 

Podstawowe zasady komunikacji z uczniem

Jednym z kluczowych elementów skutecznej komunikacji (nie tylko w relacji instruktor-uczeń) jest spójność pomiędzy intencją nadawcy komunikatu a tym, jak odbierze go adresat. Innymi słowy, takie elementy jak ton głosu, mowa ciała, dobór słownictwa muszą być zgodne z tym, co instruktor chce przekazać. Oczywiście musi to się również wiązać z takim sformułowaniem komunikatu, aby druga strona mogła go zrozumieć. Warto się również upewnić, że rozmówca faktycznie pojął to, co chcemy mu przekazać. 

Ponadto, aby komunikacja była efektywna, musi odbywać się w określonych warunkach. Zdobycie uwagi ucznia nie zawsze jest tak oczywiste, zwłaszcza w dobie wielu rozpraszaczy wiążących się np. z wszędobylską technologią. Dlatego warto upewnić się, że uczeń faktycznie zwraca uwagę na komunikat i jest zainteresowany tematem rozmowy. Jeśli mimo tego mamy wątpliwości, warto poprosić o powtórzenie tego, co zrozumiał. Jeśli nie będzie umiał tego zrobić, to może oznaczać, że komunikat nie został przekazany w odpowiednich warunkach lub zgodnie z intencją nadawcy. 

Trudne sytuacje w relacji z uczniem

Powyższe elementy mają również zastosowanie w chwili, gdy instruktor musi przeprowadzić rozmowę z uczniem na temat trudnej sytuacji. Przed rozpoczęciem spotkania z uczniem warto ustalić proste zasady: przedstawić temat rozmowy, zaznaczyć, że nie będzie to monolog jednej strony oraz że żadne z was nie będzie przerywać drugiej osobie. Ponadto rozwiązanie problemu będzie wypracowane wspólne. 

Dalszy schemat rozmowy jest następujący: instruktor powinien zacząć od przedstawienia problemu oraz emocji, jakie ta sytuacja w nim wywołała. Kluczowe w tym wypadku jest odwołanie do konkretnego zdarzenia. Unikamy w ten sposób wartościujących określeń takich jak “zawsze robisz x” czy “nigdy nie robisz x”, które nie są konstruktywne. Istotne będzie natomiast wskazanie konsekwencji danej sytuacji czy zachowania. To także moment na to, aby uczeń wypowiedział się o temacie rozmowy. Może interpretuje zdarzenie zupełnie inaczej? Instruktor powinien to wiedzieć, czy to z wypowiedzi ucznia, czy zadając otwarte pytania. W tym drugim przypadku warto stosować parafrazę, aby dokładnie zrozumieć to, co uczeń chce przekazać. Po przypomnieniu konsekwencji powtórzenia zachowania instruktor przechodzi do rozwiązania, które musi być ustalone wspólne. Nie znaczy to, że uczeń musi mieć pomysł – to często rola pedagoga, aby zaproponować rozsądne wyjście. Nie możemy zapomnieć o podsumowaniu, dzięki któremu instruktor ma pewność, że uczeń zaakceptował wszystkie ustalenia. 

Szukasz wiedzy na temat komunikacji pomiędzy instruktorem a uczniem? W Edunet Polska stworzyliśmy dla Ciebie e-booka uzupełniony podcastem oraz materiałami wideo, które pomogą lepiej zrozumieć niuanse, jakie wiążą się z pracą z uczniami. Sprawdź: https://edunet-poland.pl/mistrz-i-uczen-poradnik-rozwiazywania-trudnych-sytuacji/.